Cơ hội giao thương - Quỹ hưu trí và tử tuất có nguy cơ mất cân đối trong tương lai gần. Chênh lệch tỷ trọng giữa số tiền chi trả chế độ so với số thu từ đóng góp của người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động (SDLD) hàng năm có xu hướng tăng nhanh.



Quỹ hưu trí và tử tuất có nguy cơ mất cân đối trong tương lai gần. Chênh lệch tỷ trọng giữa số tiền chi trả chế độ so với số thu từ đóng góp của người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động (SDLD) hàng năm có xu hướng tăng nhanh.
Đây là thông tin được Bộ trưởng Bộ LĐ TB&XH Nguyễn Thị Hải Chuyền đưa ra tại buổi trình trước Quốc hội dự án Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi. Nếu năm 2007, tỷ trọng số chi so với số thu chỉ chiếm 57,2% thì năm 2008 là 73,7%, năm 2009 là 81,8%, năm 2010 là 76,3%; năm 2011 là 77,0%; năm 2012 là 68,56% và ước năm 2013 là 76,6%.
Nguyên nhân chính của tình trạng này là do mất cân đối trong việc đóng - hưởng BHXH, mức đóng chưa tương ứng với mức hưởng. Tỷ lệ đóng góp vào quỹ hưu trí và tử tuất còn thấp so với mức hưởng lương hưu. Từ năm 2012, tổng mức đóng góp của NLĐ và người SDLĐ là 20%, từ năm 2014 trở đi là 22%. Tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa là 75% mức bình quân tiền lương, tiền công, trong khi, mức tiền lương, tiền công làm căn cứ đóng BHXH chỉ bằng 66% tiền lương, tiền công thực tế. Hơn nữa, tỷ lệ tính hưởng lương hưu của nam là 2,5% cho một năm đóng, của nữ là 3% cho một năm đóng là quá cao (bình quân các nước trên thế giới là 1,7%).
Mặt khác, số người đóng BHXH cho một người hưởng lương hưu ngày càng giảm. Năm 1996 có 217 người đóng BHXH cho 1 người hưởng lương hưu, con số này giảm xuống còn 34 người vào năm 2000, 19 người vào năm 2004, 14 người vào năm 2007, 11 người vào năm 2009, 9,9 người vào năm 2011 và đến năm 2012 chỉ có 9,3 người đóng BHXH cho 1 người hưởng lương hưu…
Cùng với đó, tuổi nghỉ hưu thấp dẫn tới thời gian đóng BHXH ngắn (số năm đóng BHXH bình quân đối với nam là 28 năm và nữ là 23 năm) và thời gian hưởng lương hưu dài. Theo kết quả Tổng điều tra dân số năm 2009, số năm trung bình còn sống được của nam ở tuổi 60 là 18,1 năm, của nữ ở tuổi 55 là 24,5 năm. Trên thực tế, tuổi nghỉ hưu bình quân năm 2012 chỉ là 54,2 tuổi, trong đó, nam là 55,6 tuổi và nữ là 52,6 tuổi.
Để đảm bảo cân đối quỹ hưu trí, Luật BHXH (sửa đổi) đã bổ sung quy định về lộ trình tăng thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu. Tuy nhiên, đa số thành viên Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội không đồng tình với đề nghị của Chính phủ nâng tuổi nghỉ hưu cho công chức, viên chức theo lộ trình lên 60 cho nữ và 62 với nam, và cho rằng, cần nâng tuổi nghỉ hưu đối với NLĐ có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, NLĐ làm công tác quản lý và một số trường hợp đặc biệt khác.
Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) thay đổi cách tính lương hưu hàng tháng của NLĐ theo hướng: từ năm 2016, số năm đóng BHXH tương ứng với 45% mức bình quân tiền lương tháng để tính lương hưu cho người nghỉ hưu vào năm 2016 là 16 năm, năm 2017 là 17 năm, 2018 là 18 năm, 2019 là 19 năm và từ năm 2020 trở đi là 20 năm.

Ngọc Thúy

Theo cohoigiaothuong.com.vn